Editörümüz Başak Arslan
Dünyada gelişen ekonomi, ilerleyen teknoloji ve Dünyanın farklı lokasyonlarına artan ulaşım ihtiyacı ile hava ulaşımı gelişmektedir. Bunun doğal sonucu olarak yeni ve daha büyük yolcu kapasiteli havalimanlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenden ötürü son yıllarda ileri teknoloji ile donatılarak inşa edilen yeni havalimanlarının sayısı hızla artmaktadır.
Bu durumu göz önüne alarak bu ayki söyleşimizi, havacılık ve inşaat sektörü üzerine gerçekleştirdik. Türk Hava Yollarının (THY) İstanbul havalimanı eski projeler müdürü ve inşaat ve yapı işleri müdürü olarak görev almış ve şu anda Alp Yapı Genel Müdür yardımcısı Sn. Bayram Temel ile söyleşimizi gerçekleştireceğiz. Bayram bey; havacılık ve inşaat sektöründeki deneyimlerini ve Alp yapıdaki güncel projeleri bizimle paylaşacak.
- Merhaba Bayram Bey, sizi kısaca tanıyabilir miyiz?
Merhaba, 1964 Sivas doğumluyum, ilk-orta ve lise öğrenimimi Ankara’da tamamladıktan sonra 1981 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümünden 1985 yılında mezun oldum. Meslek hayatımda hatta öncesinde staj dönemlerinde çok büyük projelerde ve köklü inşaat firmalarında çalışmak bana güzel deneyimler elde etmemi, mesleki ve etik anlamda önemli katkılar sağladı. Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve çevre yolları (IGL-STFA JV), İstanbul Büyükçekmece Rezervuar Seddeleri (Doğuş İnşaat), Mersin Antrepo Tesisleri (Baytur İnş.), Yenibosna-Veliefendi Enerji nakil hattı(Yüksel İnşaat) gibi projeler bana Mühendisliğin sahada gerçekleştirilmesi evresine dair deneyim sağlarken sonrasında çalıştığım kurumlarda yaklaşık 20 yıl boyunca iletişim, yönetim, inşaat malzemeleri ürün geliştirme, Satınalma, Satış-Pazarlama, Mülk Yönetimi ve Gayrimenkul Geliştirme alanlarında önemli tecrübeler edinmemi sağladı (Lafarge-Entegre, Suryapı) . 2011 Yılında Türk Hava Yollarına İnşaat ve Emlak Müdürlüğü ve arkasından İstanbul Yeni Havalimanı sorumluluğunu aldığım Yeni Havalimanları Projeler Müdürlüğü görevlerini çok büyük bir heyecan ve keyifle yerine getirdim. 2019 Yılında da şimdiki işim olan Alp Yapı’da İş Geliştirmeden Sorumlu Gn. Md. Yrd. Olarak göreve başladım.
- Alp Yapı çatısı altında sürdürdüğünüz yeni projelerinizden bahsedebilir misiniz?
Alp Yapı yaklaşık 30 yıllık bir geçmişi olan ve sektöre önemli perakende markalarına ait yüzlerce mağaza ve yüzlerce Banka Şubeleri yaparak başlamış sonrasında anahtar teslimi Endüstriyel Yapılar, Otel, Veri Merkezi Binaları (Data Center), Alışveriş Merkezleri ve çok sayıda Havalimanı yapıları inşa etmiştir. Yapılıp teslim edilen çok sayıda projelerden bazıları; Migros Entegre Tesisi, Turkcell Edirne Data Center, Emaar Square AVM, Bosphorus Otel, THY Uçuş Eğitim Binası ve Data Center, İstanbul Yeni Havalimanında; Terminal Oteli olan Yotel’i, Devlet Konukevi Binası, Terminal Ofisleri ve bagaj alım alanları, Business Lounge’ları (TAV, THY) gibi Projeleri ile Karadağ (Montenegro)’da Portonovi Resort projesini gerçekleştiren güçlü bir inşaat firmasıdır. Bu firmamız kendisine ait 3 ayrı şirketi ile Elektrik-Mekanik, Fit-out işler ve Çelik Yapıları kendi bünyesinde çözebilme kabiliyetinde olan bir yapıya sahiptir. Alp Yapı bir inşaat taahhüt şirketi olmasının yanında kendi yatırımcı kimliği ile Türkiye’de olmayan ve yeni bir AVM konsepti olan MiniMall mağazalarının ilkini Kırklareli’nde 2021 yılı içinde hizmete açmaya hazırlanmaktadır. Ardından Lüleburgaz ve Sapanca’da da MiniMall’lar hizmet vermeye başlayacak
- Türkiye’de ve Dünyada İnşaat sektörünün içinde bulunduğu güncel durum için bir değerlendirme yapabilir misiniz?
Türkiye’de 2019 ve 2020 Yılı İnşaat sektöründe küçülme yılları oldu. 2018 ve 2019 yılında düşen Konut Satışları 2020 yılı içinde dönemsel olarak düşük kredi faizi fırsatı ile biraz toparlanma gösterdi, Ticari Gayrimenkulde Ofis arzında yavaşlama ve kiralanmayı bekleyen A sınıfı ofis yapılarında da işlem zayıflığı görülürken bu segmentte Lojistik Yapıların kiralanması ve yeni yatırımların yapılması anlamında güzel geçti. Pandemi nedeniyle AVM’ler için de 2020 Yılı çok zor bir yıl oldu. Dünya inşaat sektöründe de genel olarak ülke büyümelerinin negatif olduğu 2020 yılında da küçülme gördük ve bu Yurt Dışında iş yapan Müteahhitlerimizi de olumsuz yönde etkiledi. Ancak Pandemi; biz inşaatçıların özellikle konut ve ofis yatırımlarında yeni normal dediğimiz dönemde değişen kullanıcı isteklerini daha iyi anlamamız ve bu yönde çevre-fonksiyon odaklı sürdürülebilir yapılar inşa etmemize ilişkin yeni fırsatları da beraberinde getirdiğini söyleyebiliriz.
- Alp yapı olarak kısa ve uzun vadeli hedefleriniz nelerdir?
Alp Yapı olarak kısa ve uzun vadede; Yurt içi ve Yurt Dışında Taahhüt yönümüzü büyük projelerde göstermeye devam ederken, Yatırımcı yönümüzle de çok inandığımız MiniMall mağazalarımızın sayısını tüm Türkiye’de artırarak sürdürmeyi planlıyoruz. Orta ve Uzun vadede MiniMall Mağazalarımızın belli bir sayıya ulaşması ve marka bilinirliğinin sağlamlaşmasının akabinde GYO (Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı) kurma ve sektörde sürdürülebilir büyümeye örnek kurumlardan biri olma yönünde hedeflerimiz ve planlarımız var.
- Bilindiği gibi Pandemi süreci inşaat dahil bütün sektörleri derinden etkilemeye devam etmektedir. Bu durum dünya ekonomisinde büyük daralmalara sebep olmuştur. Pandemi süreci Alp Yapı olarak hedeflerinizin işleyişinde değişikliklere yol açtı mı? Oldu ise bu süreç sizi nasıl etkiledi?
Hiç kuşkusuz her sektörde olduğu gibi İnşaat sektörünü de derinden etkileyen, tüm yatırımları durduran ya da yavaşlatan pandemi Alp Yapı’nın da büyüme planlarını etkilemiştir. Biz 2020 yılında piyasada oluşan ve öngörülemez maliyet artışı olasılıklarını dikkate alarak taahhüt yönümüzde daha seçici ve temkinli olma yolunu tercih edip az sayıda projede yer aldık ama bu MiniMall Projelerimizi geliştirme süreçlerimizde bizi durdurmadı 2021 açılış hedefimizi değiştirmedik.
- Yeni havalimanı inşaatın projeler müdürü olarak görev aldınız. Ayrıca eski Türk Hava Yolları (THY) inşaat ve yapı işleri müdürü olarak havacılık sektöründe önemli deneyimleriniz bulunmaktadır. İstanbul Yeni Havalimanı‘nda Türk hava yolları operasyon binalarının kapsamından ve inşaat sürecinden bahseder misiniz ?
Yeni İstanbul Havalimanının ihale edildiği 2013 yılından itibaren THY Üst Yönetimi düzenli koordinasyon toplantıları ile 2023 ve 2030 vizyonuna uygun ihtiyaçlarımızın belirlenmesi ve Havalimanı içinde konuşlanmamız gereken doğru yerlerin nereler olacağı konusunda çalışmalarına; kurulan Yürütme Kurulları ile başladı.
2015 Yılında ihtiyaçlarımızın belirlenmesi süreçleri toparlandı, 2016 Yılında yapılarımızın oturacağı yerlerin belirlenmesi için gerekli olan Master Plan çalışmalarını ve proje tasarım ihalesinin yapılması ve tasarım yönetiminde Arup Proje Yönetim firması ile birlikte çalıştık.
THY’nin havalimanı açılışında tüm fonksiyonlarıyla uçuş operasyonu gerçekleştirebilmesi için THY’ye ve iştirak şirketleri (Turkish Technic, Do&Co, TGS) için mutlaka olması gereken yapıların inşa edilmesi gerekiyordu.
Bunlar; Ana Terminal Binası dışında yer alan Uçak Bakım Hangarları, Ekip Terminal Binası, Operasyon Merkezi, Kargo ve İkram Tesisleri yapıları, Personel Giriş Binası, Akü Şarj Binası, Uçak içi ikram tesisi, Yer Hizmetleri Teçhizat Bakım Binası, Personel servis alanları ile bu yapılara hizmet verecek enerji ve ısıtma-soğutma merkezi yapıları bunlara ait ek yapılardır.
Terminal binası içerisinde de Hub Kontrol Merkezi, Operasyon Ofisleri, Business check in alanları, Business Lounge alanları, Kayıp-buluntu Bagaj Ofisleri, Bilet Satış ve Müşteri Deneyim alanları ile personel dinlenme alanları yer almakta idi.
Bu alanların projelendirilmesi işinde, açılan yarışmayı kazanan ve benzer havalimanları yapılarında çok sayıda deneyimi olan Ghafari Tasarım firması ile çalıştık. Projelendirdiğimiz yapılar THY’nin büyüme vizyonu çerçevesinde dünya ölçeğinde çok büyük yapılardı. Örneğin dünyanın en büyük ekip terminal yapısı, dünyanın en büyük uçak bakım hangarları ve devasa kargo binası gibi.
Bu binaların yapım süreçleri kadar Havalimanı İşletmeci firması İGA ile doğru koordinasyonun sağlanması;
Zaman zaman çakışan önceliklerimizin doğru yönetilmesi de başarılması gereken çok önemli bir süreç idi.
- Tam kapasiteye ulaştığında dünyanın en büyük Hava terminal binaları arasında sayılacak olan, İstanbul havalimanı projesinde Türk Hava Yolları’nın (THY), operasyon kontrol ve uçuş operasyon binalarının (THY kargo, THY DOCO İkram, TGS Hizmetleri, Teknik bakım-hangarlar, Uçuş operasyon binaları, vb.) inşaatında önceki havalimanı inşaatından farklı olarak kullanılan teknolojiler nelerdir?
Bu yapılarda gerek inşaat yapım teknolojileri gerekse binaların içerisinde yer alan ekipman ve teçhizatlar en yeni ve en gelişmiş teknoloji ürünleri seçildi ve kullanıldı. Bölgenin zorlu jeolojik yapısı, kuvvetli rüzgâr alması ve deprem kuvvetleri bizi tasarım süreçlerinde daha dikkatli ve titiz olmamızı gerektirdi.
Bu yapıların inşa edilmesi sürecinde kullanılan teknolojilerden ziyade havalimanının çok kısa sürede açılacak olması nedeniyle yapıların rekor sürelerde tamamlanması için fast-track çalışma yapılarak zamanında yetiştirilmesi ve hizmete verilmesi gerekiyordu.
Bunun için THY Üst Yönetimi, zaman kaybetmeden inşaatın önünü açmak adına ilgili Yönetim kademeleriyle karar süreçlerini hızlandırdı.
Yine buradaki yapıları diğerlerinden ayıran en önemli farklardan birisi de tüm binaların Yeşil Bina sertifikasyon koşullarına uygun inşa edilmesi ve sürdürülebilir yapılar olması yönünde yapılan çalışmalardır. Bu çerçevede tüm yapılar Leed Sertifikalı yapılar olarak tamamlanmış oldu.
- İnşaat süreci boyunca beklemediğiniz ne tip zorluklarla karşılaştınız? Genç yöneticilere ve kariyerlerinin başında olan mimar / inşaat mühendisi meslektaşlarınıza beklenmeyen durumlar karşısındaki çözüm için öneri ve tavsiyeleriniz nelerdir?
Zorluklar;
Bunları ana başlıklar halinde sıralamak gerekirse;• THY’de yer alan farklı departmanların (Operasyonel birimlerin) değişken ve hızlı büyümenin de gerektirdiği dinamik taleplerinin, inşaat süreçlerini en az yavaşlatacak şekilde yönetilmesi bizim için çok önemliydi,
• İnşaatın yapımı sırasında THY İnşaat Birimi-İGA-Projeciler- Müteahhitler-Alt Yükleniciler-Saha kalite kontrol gruplarının oluşturduğu çoklu kompleks yapı içerisinde kararların gecikmeden verilip onaylanması ve uygulamaya geçilmesi de bir hayli iddialı bir süreç oldu.
• Genç yöneticilere ve henüz kariyerlerinin başında olan arkadaşlarımıza bu tür zamanla yarışan fast-track yapım projelerinde beklenmeyen durumlar karşısında doğru aksiyonlar alabilmesi için çalıştığı kurumun önceliklerini gözeterek iyi bir analiz ve sorunun çözümü için ilgili tüm tarafların da görüşlerini alarak vereceği kararlarda ne tür riskleri ve sonuçları satın aldığını bilmeleri gerekiyor. Bu süreçte insanlarla iletişimlerinde çok dikkatli olmaları ve alacakları kararlarda adaleti mutlaka gözetmeliler.
- Yılda 200 milyon yolcu kapasitesine ulaşması planan İstanbul Havalimanının THY binalarının tasarım ve inşaat süreci sırasında yaşadığınız en önemli deneyimleri bizimle paylaşır mısınız?
• Bu tip mega projelerde Yönetim süreçleri bize öğretilen standart teorik bilgilerin çok ötesinde karmaşa ve zorluklar içermektedir.
• Tüm Paydaşların Yönetimi ve onlara bağlı çalışan alt disiplinlerin çok uyumlu ve ciddi bir koordinasyonu hayata geçirmesi ancak aynı amaç için tek yürek olup özveri ile ve sorumluluk almaktan kaçmadan mümkün olabildiğini öğrendik,
• Çok sayıda ihale yapıyorsunuz doğru insana doğru işi doğru fiyatla verip onu doğru yönetebiliyorsanız çok sorun yaşamazsınız,
• İşlerimizi yaparken sadece Sözleşme Yönetimini öncelersek işin esasını gözden kaçırabiliriz o yüzden her zaman resmin büyüğüne bakmak/görmek zorundayız,
• Size bağlı çalışan ekibiniz veya iş verdiğiniz Yüklenicilerinizin hepsi sizin çözüm ortaklarınızdır, onları sahip olduğunuz güç ile ezmeye çalışırsanız bu sürdürülebilir bir yönetim biçimi asla olamaz, her şekilde adaleti sağlamaya çalışmanız sizin hayat felsefeniz olmalı,
• Aslında hiçbir şeyin sadece siyah ya da beyaz olmadığını deneyimliyorsunuz.
Burada projenin hayata geçmesi sürecinde emek veren tüm taraflarla güçlü etkileşimin ve koordinasyonun öneminin altını çizmek isterim.
- Havacılık sektöründe İnşaat mühendisleri ve mimarlar için çalışma olanakları nelerdir?
Hızlı büyüyen sektörde dünyanın her yerinde yeni havalimanları yapımı ya da mevcut havalimanlarının büyütülmesi ilave terminal veya destek tesislerine ait yatırımları sürekli olması bizim sektöre de iş imkânı vermektedir. Bu yatırımlar da belli ölçekte olan Müteahhitler tarafından yapılabilmektedir. Havacılık yapılarına ilgi duyan Mühendis ve Mimar arkadaşlarımızın Havayolu firmalarının bünyesinde oluşturulan İnşaat birimlerinde veya havalimanı konusunda deneyimli Müteahhit firmalarda görev almalarını öneririm.
- Yöneticilik vasfı sizce neleri gerektirir? Bu vasıflar sonradan nasıl kazanılabilir mi?
Bir projenin Yönetiminde yer alan arkadaşlarımızın bilmesi gerekir ki; projenin hayata geçmesi için Yöneticinin mutlaka çoklu etkileşim, bilgi ve güçlü koordinasyonu en iyi şekilde sağlaması gerekiyor. Çünkü siz hem tasarımcı hem uygulamacı hem planlamacı hem finansçı olmak öte yandan tüm mühendislik disiplinlerinin koordinasyonunu sağlamak zorundasınız. Bunları yaparken de sürekli kararlar alıp geminizi su almadan zamanında limana yetiştirmek zorundasınız. Tüm bunlara liderlik edecek niteliklere sahip olmanız gerekmektedir.
Yöneticilikte; yürüttüğünüz iş için gerekli olan bilgi ve donanıma sahip olmak hiç kuşkusuz çok önemli ama bunların takım çalışması ile katma değere dönüşebilmesi gerekiyor, bu da Yöneticinin elindeki insan kaynakları ile birlikte tüm teknolojik ve dijital olanaklarını sistemin içinde en yüksek seviyede kullanabilmesi halinde mümkün olabilir. Bunun için Yönetici elindeki projenin önceliklerini gözeterek resmin büyüğüne bakarken ara detayların çözümünde tüm fikirlere açık ve takım arkadaşlarıyla yürüteceği güçlü bir koordinasyonu sağlamak zorunda olduğunu bilmeli. Yöneticinin ölçülü alçak gönüllü, adil ve rasyonel karar verebilme vasıflarına da sahip olması gerektiğini düşünenlerdenim.
Bayram bey bizimle paylaşmış olduğunuz değerli tecrübeleriniz ve bize ayırdığınız kıymetli vaktiniz için size çok teşekkür ederiz.
BAŞAK ARSLAN
Comments are closed.